To be feli haqqinda

Azerbaycan dilində İngilis dilindəki "to be" (am, is, are) feili birbaşa ifadə olunmur. Bunun əvəzinə şəxsə və zamana görə xüsusi şəkilçilər və ya köməkçi sözlərdən istifadə edilir. Bu qrammatika mövzusunu ətraflı izah edəcəyik və fərqli nümunələrlə dəstəkləyəcəyik.

To be feli haqqinda İndiki Zaman (Present Tense)

İndiki zamanda "to be" feili şəxsə görə dəyişən şəkilçilərlə ifadə olunur. İngilis dilində olduğu kimi ayrıca "am", "is", "are" sözləri işlədilmir, əvəzində cümlə sonuna əlavə olunan şəkilçilər vasitəsilə eyni məna verilir.

Qaydalar:

Mən (I) → -əm
Sən (You) → -sən
O (He/She/It) → -dir
Biz (We) → -ik
Siz (You - formal/plural) → -siniz
Onlar (They) → -dirlər

Nümunələr:

Mən həkiməm.
I am a doctor.

Sən musiqiçisən.
You are a musician.

O çox istedadlıdır.
He/She is very talented.

Biz dostuq.
We are friends.

Siz tələbəsiniz.
You are students.

Onlar xoşbəxtdirlər.
They are happy.

Bu cümlələrdə “am”, “is”, “are” ifadələrinin yerinə uyğun şəkilçilər istifadə olunub. Məsələn, "həkiməm" sözündə "-əm" şəkilçisi "am" mənasını verir.

To be feli haqqinda Keçmiş Zaman (Past Tense)

Keçmiş zamanda "to be" feili "idi" sözü ilə ifadə olunur. Bu, İngilis dilindəki "was" və "were" feilinə uyğun gəlir və şəxsə görə dəyişən şəkilçilərlə birlikdə işlədilir.

Qaydalar:

Mən (I) → idim
Sən (You) → idin
O (He/She/It) → idi
Biz (We) → idik
Siz (You - formal/plural) → idiniz
Onlar (They) → idilər

To be feli haqqinda Nümunələr:

Mən dünən çox yorğun idim.
I was very tired yesterday.

Sən keçən il İngiltərədə idin.
You were in England last year.

O çox yaxşı bir insan idi.
He/She was a very good person.

Biz keçən həftə dostlarımızla idik.
We were with our friends last week.

Siz uşaq vaxtı çox şən idiniz.
You were very cheerful when you were a child.

Onlar məktəbdə idilər.
They were at school.

Bu cümlələrdə "idi" köməkçi feili şəxsə uyğun şəkilçilərlə işlədilir və "was", "were" məzmununu verir.

To be feli haqqinda Gələcək Zaman (Future Tense)

Gələcək zamanda "to be" feili "olacaq" sözü ilə ifadə olunur. Bu, İngilis dilindəki "will be" formasına uyğun gəlir. Gələcək zaman ifadəsi üçün şəxsə uyğun şəkilçilər və "olacaq" sözü istifadə olunur.

Qaydalar:

Mən (I) → olacağam
Sən (You) → olacaqsan
O (He/She/It) → olacaq
Biz (We) → olacağıq
Siz (You - formal/plural) → olacaqsınız
Onlar (They) → olacaqlar

To be feli haqqinda Nümunələr:

Mən gələn il daha uğurlu olacağam.
I will be more successful next year.

Sən çox məşhur olacaqsan.
You will be very famous.

O sabah evdə olacaq.
He/She will be at home tomorrow.

Biz yayda tətildə olacağıq.
We will be on vacation in the summer.

Siz gələcəkdə böyük bir şirkətdə olacaqsınız.
You will be in a big company in the future.

Onlar sabah məktəbdə olacaqlar.
They will be at school tomorrow.

Bu cümlələrdə gələcək zaman ifadəsi “olacaq” feili vasitəsilə qurulur.

To be feli haqqinda İnkar Cümlələr (Negative Sentences)

Azerbaycan dilində "to be" ilə olumsuz cümlələr yaratmaq üçün "deyil" sözü istifadə olunur. Bu, İngilis dilindəki "am not", "is not", "are not" ifadələrinə uyğun gəlir.

Qaydalar:

Mən (I) → deyiləm
Sən (You) → deyilsən
O (He/She/It) → deyil
Biz (We) → deyilik
Siz (You - formal/plural) → deyilsiniz
Onlar (They) → deyillər

To be feli haqqinda Nümunələr:

Mən həkim deyiləm.
I am not a doctor.

Sən tələbə deyilsən.
You are not a student.

O burada deyil.
He/She is not here.

Biz məktəbdə deyilik.
We are not at school.

Siz mənim qrup yoldaşım deyilsiniz.
You are not my classmate.

Onlar çox xoşbəxt deyillər.
They are not very happy.

Olumsuz cümlələrdə "deyil" köməkçi feili istifadə olunur və bu, İngilis dilindəki "not" ifadəsini qarşılayır.

To be feli haqqinda Sual Cümlələri (Interrogative Sentences)

Azerbaycan dilində sual cümləsi yaratmaq üçün cümlənin sonuna "mi", "mü" və ya "mu" şəkilçiləri əlavə olunur. Bu şəkilçilər "to be" ilə yaradılan sualları ifadə edir.

Nümunələr:

Mən həkiməmmi?
Am I a doctor?

Sən tələbəsənmi?
Are you a student?

O müəllimdir?
Is he/she a teacher?

Biz məktəbdəyikmi?
Are we at school?

Siz burada deyilsinizmi?
Aren’t you here?

Onlar evdədirmi?
Are they at home?

Sual cümlələrində “mi” şəkilçisi cümləyə sual anlamı əlavə edir və İngilis dilindəki "am", "is", "are" ilə yaradılan sual cümlələrinə uyğun gəlir.

To be feli haqqinda Keçmişdə İnkar Cümlələr (Past Tense Negative Sentences)

Keçmiş zamanda olumsuz cümlələr yaratmaq üçün "deyildi" köməkçi feili istifadə olunur. Bu, İngilis dilindəki "was not", "were not" ifadəsinə bənzəyir.

To be feli haqqinda Nümunələr:

Mən dünən evdə deyildim.
I was not at home yesterday.

Sən ötən həftə dərsdə deyildin.
You were not in class last week.

O məktəbdə deyildi.
He/She was not at school.

Biz dostlarımızla deyildik.
We were not with our friends.

Siz o zaman burada deyildiniz.
You were not here at that time.

Onlar dünən ofisdə deyildilər.
They were not at the office yesterday.

Bu cümlələrdə keçmiş zamanda olumsuzluğu ifadə etmək üçün "deyildi" köməkçi feili istifadə olunur.

To be feli haqqinda Gələcəkdə İnkar Cümlələr (Future Tense Negative Sentences)

Gələcək zamanda olumsuz cümlələr yaratmaq üçün "olmayacaq" köməkçi feili işlədilir. Bu, İngilis dilindəki "will not be" mənasına gəlir.

To be feli haqqinda Nümunələr:

Mən sabah işdə olmayacağam.
I will not be at work tomorrow.

Sən konsertdə olmayacaqsan.
You will not be at the concert.

O həkim olmayacaq.
He/She will not be a doctor.

Biz gələn ay Azərbaycanda olmayacağıq.
We will not be in Azerbaijan next month.

Siz o tədbirdə olmayacaqsınız.
You will not be at that event.

Onlar məktəbdə olmayacaqlar.
They will not be at school.

Bu cümlələrdə gələcək zamanın olumsuzluğu "olmayacaq" köməkçi feili vasitəsilə ifadə olunur.

Nəticə

Azerbaycan dilində "to be" feili birbaşa işlədilmir, amma şəkilçilər və köməkçi sözlər vasitəsilə ifadə olunur. Hər zaman formasında uyğun şəkilçilər və köməkçi fellər işlədilir.

To be feli haqqinda daha çox nümunə cümlələr

· Azerbaijani: Bu gün hava çox soyuqdur.
English: The weather is very cold today.

· Azerbaijani: O, gözəl bir insandır.
English: She is a beautiful person.

· Azerbaijani: Bu çiçək çox gözəldir.
English: This flower is very beautiful.

· Azerbaijani: Onlar işdəyik.
English: They are at work.

· Azerbaijani: O, çox şirin bir uşaqdır.
English: He is a very sweet child.

· Azerbaijani: Mənim dostum buradadır.
English: My friend is here.

· Azerbaijani: Bu kitab çox maraqlıdır.
English: This book is very interesting.

· Azerbaijani: O, çox diqqətlidir.
English: He is very attentive.

· Azerbaijani: Mənim dostlarım burada deyil.
English: My friends are not here.

· Azerbaijani: Bu gün hava soyuqdur.
English: The weather is cold today.

· Azerbaijani: O, çox səbrlidir.
English: He is very patient.

· Azerbaijani: Mənim kitabım burada deyil.
English: My book is not here.

· Azerbaijani: Bu çiçək çox ətirlidir.
English: This flower is very fragrant.

· Azerbaijani: Onlar burada çox yaxşıdırlar.
English: They are very good here.

· Azerbaijani: O, çox sərtdir.
English: She is very strict.

· Azerbaijani: Bu gün hava çox gözəldir.
English: The weather is very beautiful today.

· Azerbaijani: O, çox şirin bir uşaqdır.
English: He is a very sweet child.

· Azerbaijani: Mənim dostlarım buradadır.
English: My friends are here.

· Azerbaijani: Bu, çox əyləncəli bir günüdür.
English: This is a very fun day.

· Azerbaijani: O, çox dürüstdür.
English: He is very honest.

· Azerbaijani: Mənim qardaşım burada deyil.
English: My brother is not here.

· Azerbaijani: Bu kitab çox gözəldir.
English: This book is very beautiful.

· Azerbaijani: Onlar burada dostdurlar.
English: They are friends here.

· Azerbaijani: O, çox gözəl bir çiçəktir.
English: It is a very beautiful flower.

· Azerbaijani: Mənim dostum burada deyil.
English: My friend is not here.

· Azerbaijani: Bu gün hava çox soyuqdur.
English: The weather is very cold today.

· Azerbaijani: O, çox gülməlidir.
English: He is very funny.

· Azerbaijani: Mənim evim burada deyil.
English: My house is not here.

· Azerbaijani: Bu, gözəl bir anıdır.
English: This is a beautiful moment.

· Azerbaijani: O, işindədir.
English: He is at work.

· Azerbaijani: Mənim dostlarım buradadır.
English: My friends are here.

· Azerbaijani: Bu kitab çox dəyərlidir.
English: This book is very valuable.

· Azerbaijani: O, hələ orada deyil.
English: He is not there yet.

· Azerbaijani: Bu, çox sevilən bir musiqidir.
English: This is a very loved song.

· Azerbaijani: Onlar burada dostdurlar.
English: They are friends here.

· Azerbaijani: O, gözəl bir insandır.
English: He is a beautiful person.

· Azerbaijani: Mənim kitabım evdədir.
English: My book is at home.

· Azerbaijani: Bu gün hava çox gözəldir.
English: The weather is very beautiful today.

· Azerbaijani: O, mənim dostumdur.
English: He is my friend.

· Azerbaijani: Bu, çox gözəl bir çiçəktir.
English: This is a very beautiful flower.

· Azerbaijani: O, çox gözəl bir mahnıdır.
English: It is a very beautiful song.

· Azerbaijani: Mənim ailəm burada deyil.
English: My family is not here.

· Azerbaijani: Bu çiçək çox ətirlidir.
English: This flower is very fragrant.

· Azerbaijani: O, zəhmətkeşdir.
English: He is hardworking.