İngilis dili Both, either, neither qaydası ətraflı
both, iki şey üçün istifadə olunur və "hər ikisi də" deməkdir.
either, iki şey üçün istifadə olunur və "ikisindən biri" deməkdir.
neither, iki şey istifadə olunur və "ikisindən heçbir"i deməkdir.
► Both
Cümlədə həmişə cəm olaraq düşünülür.
- Both women are from England. (Hər iki qadın da İngiltərədəndir.)
- There was a lot of snow on the both sides of California last year. (Keçən il Kaliforniya'nın hər iki tərəfində də çox qar vardı.)
"both" əksər halda "both of" olaraq da istifadə oluna bilir.
- Both of the women are from France. (Hər iki qadın da Fransalıdır.)
- He likes both of the teachers. ( O hər iki müəlliminidə sevir.)
Həmçinin bax
► Both … and …
Bu isə, Azərbaycan dilindəki "həm ..... həm də" ifadəsinin qarşılığıdır.
- Both Jeyhoon and Akshin were very sad when they left the city. (Şəhəri tərk etdiklərində həm Ceyhun, həm də Akşin məyus idilər.)
- My mother was both pleasad and anxious when she heard the news. (Anam xəbəri eşitdiyində həm razı qalmış həm də narahat olmuşdu.)
"both" özündən sonra isim gəlmədən tək başınada istifadə oluna bilir.
A : Do you like coffee or tea? ( Kofeni mi yoxsa çayı mı sevirsən.)
B : I like both. (Hər ikisini də sevirəm.)
A : Which one did you invite, Akshin or Jeyhoon? (Hansını dəvət etdin, Akşinimi, yoxsa Ceyhunu mu?)
B : Both. (Hər ikisini də.)
Daha çox bax
► either
Either cümlədə həmişə tək olaraq düşünülür və Azərbaycan dilində "ikisindən biri" ifadəsinin qarşılığıdır.
- Either student can come to the party. I like both of them. (İki tələbədən birisi gələbilər. Hər ikisini də sevirəm.)
- My father will go to either mosque tomorrow. (Atam sabah iki məsciddən birinə gedəcək.)
"either of …" formasından sonra gələn isimlər həmişə cəm olur.
- Was either of you in the room last night? (Dünən axşam ikinizdən birisi otağımdamıydı?)
A : Did the visitors like these two museums? (Ziyarətçilər bu iki muzeyi bəyəndilərmi?)
B : They didn't like either of them. (İkisini də sevmədilər.)
► either … or …
Azərbaycan dilində "ya … ya da" ifadəsinin qarşılığı olaraq istifadə edilməkdədir.
- You can eat either fish or meat there. (Orada ya balıq yada ki ət yeyəbilərsiniz.)
- Either he comes or I'll complain him to the police. (Ya o gələr ya da mən onu polisə şikayət edərəm.)
Either özündən sonra isim gəlmədən tək başına istifadə oluna bilir.
A : Would you like rice or potatoes? (plov yoxsa kartof istərdiniz?)
B : Either. I don't mind. (İkisi də olabilər. Fərq etmir)
► neither
Cümlədə həmişə cəm olaraq düşünülür və tam olaraq qarşılamasa da, Azərbaycan dilindəki "ikisindən heçbirisi" ifadəsinin qarşılığıdır.
- Neither car is fast. (İki maşından heç biri sürətli deyil.)
- Neither student knows the answer. (İki tələbədən heçbiri cavabı bilmir.)
"Neither of" formasından sonra gələn isim həmişə cəm olur. Bu tərz hallarda "neither" həm tək və həm də cəm olaraq düşünüləbilir.
- Neither of them want / wants to come here. (İkisi də buraya gəlmək istəmir.)
- Neither of us is / are happy here. (İkimiz də burada xoşbəxt deyilik.)
► neither … not …
Azərbaycan dilindəki qarşılığı "Nə … nə də …" ifadəsinin qarşılığı olaraq istifadə olunur.
- Neither Suzie nor Hillary wants him. (Onu nə Suzie nə də Hillary istəyir.)
- He neither watched television nor listened to the radio last night. (Dünən gecə nə televizora baxdı nədə ki radyoya qulaq asdı.)
neither özündən sonra isim gəlmədən tək başına istifadə oluna bilir.
A : Is he a teacher or a doctor? (O müəllimdi yoksa həkim?)
B : Neither. He is an engineer. (İkisi də deyil. Mühəndisdir.)
Neither'ın olumlu cümle ile kullanımı, either'ın olumsuz cümle ile kullanımındaki verdiği manayı verir.
- I like neither of the books. (Kitabların ikisini də sevmirəm.)
- I don't like either of the books. (Kitapların ikisini də sevmirəm.)
Cümlə başında istifadə edilməsi lazım olduğu zaman neither istifadə olunur.
- Neither student knows the answer. ( Tələbələrin ikisi də cavabı bilmir.)
Yəni bu cümlə yerinə either istifadə olunaraq ( Either of the students doesn't know the answer ) deyə bilmərik.
Neither və either tək olaraq olaraq düşünüldükləri üçün şəxs əvəzlikləriylə istifadə olunduğu zaman üçüncü şəxsin təki üçün istifadə olunan əvəzliklər ilə istifadə olunurlar. ( He, him, his ; she, her, her )
- Neither of them can bring his book. (İkisi də ( heçbiri ) onun kitabını gətirə bilməz.)
- Neither of the boys knows the answer of the question, does he? (Uşaqların heçbiri sualın cavabını bilmir, elə deyilmi?)
too / either / neither / so
Təsdiq cümlələrdə mən də, sən də, o da kimi mənalar ifadə etmək üçün too, either, neither və so ifadələri istifadə olunur. Ümumi məna olaraq qarşı tərəfi təsdiqləmək üçün istifadə olunur.
TOO
Deyilən cümlələrə təsdiqləmək lazım gəldiyində, digər bir deyişlə, "mən də" deyilməsi lazım gəldiyində cümləni eynən istifadə edib sonuna too gətirilir. Qısa formasını istifadə etmək lazım gəldikdə əvvəlcə mübtəda, sonra cümlənin köməkçi feli və arxasından too istifadə olunur.
A : My father is a teacher. (Atam müəllimdir.)
B : I am a teacher, too. ( uzun forması ). (Məndə müəlliməm B : I am, too. ( qısa forması). (Mən də.)
A : They came early yesterday. (Dünən erkən gəldilər.)
B : We came early yesterday too. (uzun şekli ) (Dünən biz də tezdən gəldik.)
B : We did too. ( qısa forması ). (Biz də.)
A : I want to be a doctor. (Həkim olmaq istəyirəm.)
B : My brother wants to be a doctor too.( uzun forması) (Qardasimda həkim olmaq istəyir.)
B : My brother does too. (qısa forması ) (Qardaşımda.)
A: I have been to Enlgand twice. (İngiltərə'də iki dəfə olmuşam.)
B : His sister has been to England twice too. (uzun forması) (Onun bacısıda İngiltərə'də iki dəfə olubdu)
B : His siter has too. ( qısa forması) (Onun bacısı da.)
A : My cat can swim. (pişiyim üzəbilir.)
B : Mine can swim too. ( uzun forması ) (Mənimkidə üzəbilir.)
B : Mine can too. ( qısa forması ) (Mənimki də.)
SO
Too'nun qısa formasıyla ifadə edilən məndə, o da, vb. kimi cümlələr, so istifadə olunaraq da ifadə edəbilir. Əvvəlcə so, sonra cümlənin zaman ( tense ) və şəxsinə uyğun olan köməkçi fel və daha sonra da mübtəda istifadə olunur. Nümunələri diqqətlə incəliyək.
A : My father is a teacher. (Atam müəllimdir.)
B : So am I. (Məndə.)
A : They came early yesterday. (Dünən tezdən gəldilər.)
B : So did we. (Biz də.)
A : I want to be a doctor. (Həkim olmaq istəyirəm.)
B : So does my brother. (Qardaşımda.)
A : I have been to England twice. (İngiltərədə iki dəfə olmuşam.)
B : So has his sister. ( Onun bacısıda.)
A : My cat can swim. (Pişiyim üzəbilir.)
B : So can mine. (Mənimkidə .)
İnkar cümlələrdə məndə, sən də, o da vb. kimi cümlələr qurmaq lazım gəldiyi zaman either və neither istifadə olunur.
EITHER
Bir şəxs özünün vəya bir başqasının etməmiş olduğu bir şeydən bəhsetdiyində, diər bir şəxsin, özü yada bir başqasının da, eyni şeyi etməmiş olduğunu bildirmək məqsədiylə “Mən də, o da, onlar da ” kimi cümlələr istifadə olunması lazım gəldiyində; əvvəlcə mübtədanı, sonra cümlənin zaman ( tense ) və şəxsinə uyğun olan köməkçi felin inkar forması və either istifadə olunur.
A : My father isn't a teacher. (Atam müəllim deyildir.)
B : I'm not either. (Məndə deyiləm.)
A : They didn't come early yesterday. (Dünən tezdən gəlmədilər.)
B : We didn't either. (Biz də gəlmədik.)
A : I don't want to be a doctor. (Həkim olmaq istəmirəm.)
B : My brother doesn't either. (Qardaşımda istəmir.)
A : I haven't been to England. (İngiltərədə olmamışam.)
B : His sister hasn't either. (-Bacısıda.)
A : My cat can't swim. (Pişiyim üzə bilmir.)
B : Mine can't either. (Mənimkidə.)
NEITHER
Either istifadə edərək “məndə , o da ” vb kimi cümlələr istifadə olunduğu halalr eynən neither istifadə edərək də ifadə ediləbilir. Əvvəlcə neither, sonra cümlənin zaman ( tense ) və şəxsə uyğun olan köməkçi fel və daha sonra da mübtəda istifadə olunur.
A : My father isn't a teacher. (Atam müəllim deyildir.)
B : Neither am I. (Məndə deyiləm.)
A : They didn't come early yesterday. (Dünən tezdən gəlmədilər.)
B : Neither did we. (Biz də gəlmədik.)
A : I don't want to be a doctor. (Həkim olmaq istəmirəm.)
B : Neither does my brother. (Qardaşımda olmaq istəmir.)
A : I haven't been to England. (İngiltərə'də olmamışam.)
B : Neither has his sister. (-Bacısıda olmayıb.)
A : My cat can't swim. (Pişiyim üzəbilmir.)
B : Neither can mine. (Mənimkidə üzə bilmir.)
