Pronouns qayda

Əvəzliklər (Pronouns)

Giriş

Əvəzliklər, cümlələrdə isimlərin yerini tutan və onların əvəzini alan sözlərdir. Onlar nitqin daha axıcı olmasını təmin edir və isimlərin təkrarlanmasının qarşısını alır. Əvəzliklər müxtəlif növlərə bölünür: subyekt əvəzlikləri, mülkiyyət əvəzlikləri, obyekt əvəzlikləri, refleksiv əvəzliklər, qeyri-müəyyən əvəzliklər, sorğu əvəzlikləri, intensiv əvəzliklər və göstərici əvəzliklər. Bu yazıda bu növlərin hər biri haqqında ətraflı məlumat veriləcəkdir.

Açar sözlər: əvəzliklər ingilis dili, qeyri müəyyən əvəzliklər, pronouns qayda, personal pronouns qaydasi, negative pronouns qayda, possessive pronouns qayda, negative pronouns qayda, object pronouns qayda, işarə əvəzlikləri ingilis dilində, indefinite pronouns qayda, inkar əvəzlikləri qayda, reflexive pronouns qayda, qayıdış əvəzlikləri qayda, ingiliscə əvəzliklər

1. Subyekt Əvəzlikləri (Subject Pronouns)

Subyekt əvəzlikləri, cümlədə subyekt (işi görən) rolunu oynayır. Bu əvəzliklər aşağıdakılardır: I (mən), you (sən, siz), he (o - kişi), she (o - qadın), it (o - cansız və ya heyvan), we (biz), they (onlar).

Nümunələr:

• Inglis: I am a student.
  • Azerbaycan: Mən tələbəyəm.

• Inglis: He is my brother.
  • Azerbaycan: O, mənim qardaşımdır.

• Inglis: They are playing football.
  • Azerbaycan: Onlar futbol oynayırlar.

2. Yiyəlik Əvəzlikləri (Possessive Pronouns)

Mülkiyyət əvəzlikləri, mülkiyyətin kimə aid olduğunu göstərir. Bu əvəzliklər aşağıdakılardır: mine (mənimki), yours (sənin, sizin), his (onun - kişi), hers (onun - qadın), its (onun - cansız), ours (bizimki), theirs (onların).

Nümunələr:

• Inglis: This book is mine.
  • Azerbaycan: Bu kitab mənimkidir.

• Inglis: Is that pencil yours?
  • Azerbaycan: O, karandaş səninmidir?

• Inglis: Their house is big.
  • Azerbaycan: Onların evi böyüktür.

3. Obyekt Əvəzlikləri (Object Pronouns)

Obyekt əvəzlikləri, cümlədə mübtədadan sonra gəlir və əşyanın və ya şəxsin əvəzini alır. Bu əvəzliklər aşağıdakılardır: me (məni), you (səni, sizi), him (onu - kişi), her (onu - qadın), it (onu - cansız), us (bizi), them (onları).

Nümunələr:

• Inglis: Can you help me?
  • Azerbaycan: Mənə kömək edə bilərsən?

• Inglis: I saw him at the park.
  • Azerbaycan: Mən onu parkda gördüm.

• Inglis: She loves them.
  • Azerbaycan: O, onları sevir.

4. Refleksiv Əvəzliklər (Reflexive Pronouns)

Refleksiv əvəzliklər, cümlədə özünə işarə edir. Bu əvəzliklər aşağıdakılardır: myself (özüm), yourself (özün), himself (özünü - kişi), herself (özünü - qadın), itself (özünü - cansız), ourselves (özümüz), yourselves (özünüz), themselves (özlərini).

Nümunələr:

• Inglis: I did it myself.
  • Azerbaycan: Mən bunu özüm etdim.

• Inglis: She looked at herself in the mirror.
  • Azerbaycan: O, güzgüdə özünə baxdı.

• Inglis: They enjoyed themselves at the party.
  • Azerbaycan: Onlar şənlikdə özlərini əyləndirdilər.

5. Qeyri-Müəyyən Əvəzliklər (Indefinite Pronouns)

Qeyri-müəyyən əvəzliklər, müəyyən bir şəxsi və ya şeyi ifadə etmir. Bu əvəzliklər aşağıdakılardır: anyone (hər kəs), someone (birisi), no one (heç kəs), everyone (hamı), anything (heç nə), something (bir şey), nothing (nə isə).

Nümunələr:

• Inglis: Someone is at the door.
  • Azerbaycan: Birisi qapıda var.

• Inglis: Everyone loves a good story.
  • Azerbaycan: Hamı yaxşı hekayələri sevir.

• Inglis: I didn’t see anything unusual.
  • Azerbaycan: Mən heç bir qeyri-adi şey görmədim.

6. Sual Əvəzlikləri (Interrogative Pronouns)

Sorğu əvəzlikləri, sual cümlələrində istifadə olunur. Bu əvəzliklər aşağıdakılardır: who (kim), whom (kimi), whose (kimin), what (nə), which (hansı), where (harada), when (neçə), why (niyə).

Nümunələr:

• Inglis: Who is your best friend?
  • Azerbaycan: Sənin ən yaxın dostun kimdir?

• Inglis: What do you want to eat?
  • Azerbaycan: Nə yemək istəyirsən?

• Inglis: Where did you go yesterday?
  • Azerbaycan: Dünən haraya getmisən?

7. Intensiv Əvəzliklər (Intensive Pronouns)

Intensiv əvəzliklər, bir cümlədə isim və ya əvəzlik üzərində vurğu etmək üçün istifadə olunur. Bu əvəzliklər aşağıdakılardır: myself (özüm), yourself (özün), himself (özünü - kişi), herself (özünü - qadın), itself (özünü - cansız), ourselves (özümüz), yourselves (özünüz), themselves (özlərini).

Nümunələr:

• Inglis: I made this cake myself.
  • Azerbaycan: Mən bu tortu özüm hazırladım.

• Inglis: You yourself should decide.
  • Azerbaycan: Sən özün qərar verməlisən.

• Inglis: They completed the project themselves.
  • Azerbaycan: Onlar layihəni özləri tamamladılar.

8. İşarə Əvəzliklər (Demonstrative Pronouns)

Göstərici əvəzliklər, müəyyən bir şeyi və ya şəxsi göstərmək üçün istifadə olunur. Bu əvəzliklər aşağıdakılardır: this (bu), that (o), these (bunlar), those (onlar).

Nümunələr:

• Inglis: This is my favorite book.
  • Azerbaycan: Bu mənim sevdiyim kitabcadır.

• Inglis: Those are my shoes.
  • Azerbaycan: O, mənim ayaqqabılarımdır.

• Inglis: These are delicious.
  • Azerbaycan: Bunlar dadlıdır.

Nəticə

Əvəzliklər, dilin təməl daşlarından biridir və nitqimizi daha axıcı və anlaşılan edir. Onların düzgün istifadəsi, cümlələrin mənasını aydınlaşdırır və müzakirələri daha da maraqlı edir. Bu yazıda subyekt, mülkiyyət, obyekt, refleksiv, qeyri-müəyyən, sorğu, intensiv və göstərici əvəzlikləri haqqında ətraflı məlumat verildi. Hər bir əvəzlik növü üçün verilmiş nümunələr, onların istifadəsini daha da anlaşıqlı edir. İndi siz əvəzliklərin necə istifadə edildiyini və müxtəlif növ əvəzliklərin bir-biri ilə necə əlaqəli olduğunu bilirsiniz. Bu bilikləri gündəlik ünsiyyətinizdə tətbiq edərək daha mükəmməl bir dil bacarığına sahib ola bilərsiniz.