İngilis dili ismin yiyəlik halı 

 

İsmin Yiyəlik Hali (Possessive Case)

İsmin yiyəlik hali, bir şeyin bir insana, obyektə və ya varlığa aid olduğunu göstərən qrammatik bir haldır. Bu hal dilin mülkiyyəti ifadə etmək üçün istifadə olunan əsas elementlərindən biridir. Yiyəlik hal, insanların, şeylərin və hadisələrin mülkiyyətini ifadə etməyə imkan tanıyır.

İsmin Yiyəlik Halın Quruluşu

1. Azərbaycan Dilində Yiyəlik Hal

Azərbaycan dilində yiyəlik hal, adların sonuna şəkilçilərin əlavə olunması ilə yaranır. Mülkiyyətin kimdə olduğunu göstərən şəkilçilər "nın", "nin", "un" və "in" kimi formalarla ifadə edilir.

Məsələn:

• Ali-nin kitabı (Ali’nin kitabı)
• Məryəm-in paltarı (Məryəm’in paltarı)
• Uşaq-lar-ın oyuncaq-ları (Uşaqların oyuncaqları)

Burada, "nın", "nin", "un", "in" şəkilçiləri mülkiyyəti göstərir.

2. İngilis Dilində Yiyəlik Hal

İngilis dilində yiyəlik hal "’s" şəkilçisi ilə formalaşır. Əgər ad bir neçə şəxsi ehtiva edirsə, "-s" şəkilçisi yalnız sonuncu şəxsin adına əlavə olunur. Əgər ad "s" ilə bitirsə, onun əvvəlində yalnız bir apostrof qoyulur.

Məsələn:

• John's book (Conun kitabı)
• The girls' dresses (Qızların paltarları)
• James' car (Ceymsin maşını)

Eyni zamanda "of" prepozisiyası da mülkiyyəti ifadə etmək üçün istifadə oluna bilər.

Məsələn:

• The cover of the book (Kitabın üzlüyü)

İsmin Yiyəlik Halın İstifadəsi

Yiyəlik halın istifadəsi çox genişdir. Aşağıda yiyəlik halın necə istifadə olunduğunu izah edən nümunələr təqdim edilir.

1. Mülkiyyəti Göstərmək

Yiyəlik hal, bir insanın və ya şeyin bir şeyi mülkiyyətini ifadə edir.

İsmin Yiyəlik Halı Nümunələr:

• Bu, mənim evimdir.
  This is my house.

 

• Sənin qardaşın yaxşı rəssamdır.
• Your brother is a good artist.

 

• Onun maşını qırmızı rəngdədir.
  His car is red.

2. Şəxsi İfadələr

Yiyəlik hal, şəxsiyyətin və ya insanların öz aralarındakı münasibətlərin ifadəsində də istifadə olunur.

İsmin Yiyəlik Halı Nümunələr:

• Bu, Səmranın atasıdır.
  This is Samra's father.

 

• Onların evləri çox gözəldir.
  Their houses are very beautiful.

 

• Bizim kitablar məktəbdədir.
  Our books are at school.

3. Əşyaların Mülkiyyəti

Bir şeyin bir şeyə aid olduğunu ifadə etmək üçün də yiyəlik hal istifadə edilir.

İsmin Yiyəlik Halı Nümunələr:

• Bu, pəncərənin şüşəsidir.
  This is the glass of the window.

 

• Qapının açarı haradadır?
  Where is the key of the door?

 

• Meyvə səbətinin içi doludur.
  The basket of fruits is full.

4. İnsanların Öz Aralarındakı Münasibətlər

Yiyəlik hal, insanların arasındakı münasibətləri ifadə etmək üçün də istifadə olunur.

İsmin Yiyəlik Halı Nümunələr:

• Elmin dostu məktəbdədir.
  Elmir's friend is at school.

 

• Qızların yarışması gəlir.
  The girls' competition is coming.

 

• Böyük qardaşımın işi var.
  My elder brother has work.

Yiyəlik Halın Müxtəlif Növləri 

Yiyəlik hal iki cür olur: müsbət (olumlu) və mənfi (olumsuz).

1. Müsbət Yiyəlik Hal

Müsbət yiyəlik hal mülkiyyəti ifadə edir.

İsmin Yiyəlik Halı Nümunələr:

• Bu, Anar-in maşınıdır.
  This is Anar's car.
• Bizim evimiz gözəl mənzərəyə malikdir.
  Our house has a beautiful view.

2. İnkar formada İsminYiyəlik Halı

Mənfi yiyəlik hal isə mülkiyyətin olmamasını ifadə edir.

İsmin Yiyəlik Halı Nümunələr:

• Bu, onun kitabı deyil.
  This is not his book.

 

• Mənim qızımın oyuncaqları yoxdur.
  My daughter does not have toys.

 

İsmin Yiyəlik Halı Sual Cümlələri

Yiyəlik hal sual cümlələrində də istifadə olunur. Bu zaman mülkiyyətin kimdə olduğunu soruşuruq.

İsmin Yiyəlik Halı Nümunələr:

• Bu, kim-in kitabıdır?
  Whose book is this?

 

• Onların avadanlıqları hardadır?
  Where are their equipment?

 

• Sənin dostun kimdir?
  Who is your friend?

 

Zaman Zərfləri ilə Yiyəlik Hal

Yiyəlik halın istifadəsi zamanı zərfləri ilə birlikdə daha da zənginləşir. Zaman zərfləri, hadisənin baş verdiyi zamanı göstərir. Aşağıda Azərbaycan və ingilis dilində bir neçə zaman zərfi təqdim edilir:

Zaman Zərfləri:

• Hər gün – Every day
• Bu gün – Today
• Bu həftə – This week
• Gecə – At night
• Sabah – Tomorrow
• Keçən həftə – Last week

Cümlələrdə Zaman Zərflərinin İstifadəsi

1. Mənim dostum hər gün burada olur.
   My friend is here every day.

 

1. Onun kitabı bu gün gələcək.
   His book will arrive today.

 

1. Bizim partimiz bu həftədir.
   Our party is this week.

 

1. Onların paltarı gecə yuyulacaq.
   Their dress will be washed at night.

 

1. Sənin evin keçən həftə satıldı.
   Your house was sold last week.

İsmin Yiyəlik Halı Fərqli Cümlə Nümunələri

Burada daha fərqli cümlə nümunələri təqdim olunur ki, bunlar yiyəlik halın necə istifadə edildiyini aydın şəkildə göstərir.

1. Sizin qapınız açıqdır.
   Your door is open.

 

1. Məryəm-in dostları ilə gəzməyə getdi.
   Maryam went out with her friends.

 

1. Bizim evin divarları rənglənməlidir.
   The walls of our house need to be painted.

 

1. Ali-nin paltarları çox gözəldir.
   Ali's clothes are very beautiful.

 

1. Mənim maşınımın təkəri sındı.
   The tire of my car is flat.

Yiyəlik Halın Mühüm Cəhətləri

Yiyəlik halın dilin zənginliyinə qatdığı cəhətlər aşağıdakılardır:

• Mülkiyyəti Aydınlaşdırma: Yiyəlik hal, kiminsə bir şeyə sahib olduğunu aydın şəkildə göstərir. Bu, mülkiyyət anlayışını formalaşdırır.
• Şəxsi İfadə: Yiyəlik hal, insanları bir-biri ilə əlaqələndirir, onların münasibətlərini ifadə edir.
• Dilin İcraçılığı: Yiyəlik halın düzgün istifadəsi dilin zənginliyini artırır, dilin inkişafını stimullaşdırır.

Nəticə

Yiyəlik hal, dilin əsas elementlərindən biridir və insanların, şeylərin və hadisələrin mülkiyyətini ifadə etməyə kömək edir. Bu, yalnız bir şeyi birinə aid etməkdən daha çoxdur; eyni zamanda insanlar arasındakı əlaqələri, münasibətləri və şəxsi ifadələri də əhatə edir. Həm Azərbaycan, həm də ingilis dilində yiyəlik halın quruluşu və istifadəsi müxtəlifdir, lakin məqsəd eynidir: mülkiyyəti ifadə etmək.

Yiyəlik halın öyrənilməsi, dil öyrənənlər üçün əhəmiyyətlidir. Müxtəlif nümunələr və zaman zərfləri ilə birlikdə, yiyəlik halın düzgün istifadəsi ünsiyyət bacarıqlarını inkişaf etdirir və dilin zənginliyini artırır. Yiyəlik halın müxtəlif cür istifadəsi, dilin quruluşunu anlamağa və təkmilləşdirməyə kömək edir.

 

1. My friend's birthday is in August.
   Dostumun doğum günü avqustdadır.

 

1. The teacher's feedback helped me improve.
2. Müəllimin rəyı mənə inkişaf etməyə kömək etdi.

 

1. His performance was remarkable.
   Onun çıxışı qeyri-adi idi.

 

1. The children's toys are everywhere.
   Uşaqların oyuncaqları hər yerdədir.

 

1. My aunt's recipes are delicious.
   Mənim əmimənin reseptləri dadlıdır.

 

1. This is the chef's special menu.
   Bu, aşpazın xüsusi menyusudur.

 

1. Her laughter brings joy to everyone.
   Onun gülüşü hər kəsə sevinc gətirir.

 

1. My brother's favorite athlete is famous.
   Qardaşımın sevimli idmançısı məşhurdur.

 

1. The teacher's classroom is bright and cheerful.
   Müəllimin sinifi parlaq və sevindiricidir.

 

1. His notebook is filled with notes.
   Onun dəftəri qeydlərlə doludur.

 

1. The children's excitement was infectious.
   Uşaqların həyəcanı yoluxucudur.

 

1. My grandmother's stories are full of wisdom.
   Mənim nənəmin hekayələri hikmətlə doludur.

 

1. This is my cousin's artwork.
   Bu, əmimin oğlunun əl işidir.

 

1. Their dog's behavior is playful.
   Onların itinin davranışı oynaqdır.

 

1. My sister's backpack is heavy.
   Bacımın çantası ağırdır.

 

1. The teacher's patience is commendable.
   Müəllimin səbridir tərifəlayiqdir.

 

1. His jacket is stylish and warm.
   Onun jaketi dəbdəbəli və istilik verir.

 

1. The children's performance received applause.
   Uşaqların çıxışı alqış aldı.

 

1. My uncle's boat is docked at the marina.
   Mənim əmimin qayıq marinanın yanında bağlıdır.

 

1. This is the artist's latest painting.
   Bu, rəssamın sonuncu rəsmdir.

 

1. Their music collection is diverse.
   Onların musiqi kolleksiyası müxtəlifdir.

 

1. My brother's favorite game is soccer.
   Qardaşımın sevimli oyunu futboludur.

 

1. The teacher's assignments are challenging.
   Müəllimin tapşırıqları çətindir.

 

1. His camera takes amazing photos.
   Onun kamerası möhtəşəm şəkillər çəkir.

 

1. The children's play area is safe.
   Uşaqların oyun sahəsi təhlükəsizdir.

 

1. My father's tools are in the garage.
2. Mənim atamın alətləri qarajdadır.

 

1. This is my sister's favorite song.
   Bu, bacımın sevimli mahnısıdır.

 

1. Their garden is blooming beautifully.
   Onların bağı gözəl çiçəklənir.

 

1. My aunt's dress is elegant.
   Mənim əmimənin paltarı zərifdir.

 

1. The teacher's lectures are informative.
   Müəllimin mühazirələri məlumatlandırıcıdır.

 

1. His hobby is playing the guitar.
   Onun hobbi gitara çalmaqdır.

 

1. The children's creativity is encouraged.
   Uşaqların yaradıcılığı təşviq olunur.

 

1. My sister's birthday is in November.
   Bacımın doğum günü noyabrda olur.

 

1. This is my friend's favorite snack.
   Bu, dostumun sevimli qəlyanaltısıdır.

 

1. Their family's history is fascinating.
   Onların ailə tarixi maraqlıdır.

 

1. My grandmother's knitting is beautiful.
   Mənim nənəmin toxuması gözəldir.

 

1. The teacher's expectations are high.
   Müəllimin gözləntiləri yüksəkdir.

 

1. His shoes are made of leather.
   Onun ayaqqabıları dəridəndir.

 

1. The children's artwork is displayed proudly.
   Uşaqların əl işləri qürurla sərgilənir.

 

1. My uncle's jokes always make me laugh.
   Mənim əmimin zarafatları həmişə məni güldürür.

 

1. This is my sister's favorite movie.
   Bu, bacımın sevimli filmidir.

 

1. Their plans for the weekend are exciting.
   Onların həftə sonu planları həyəcan vericidir.

 

1. My friend's dog is very friendly.
   Dostumun iti çox dostcanlıdır.

 

1. The teacher's grading system is fair.
   Müəllimin qiymətləndirmə sistemi ədalətlidir.

 

1. His notebook is filled with drawings.
   Onun dəftəri rəsmlərlə doludur.

 

1. The children's laughter echoes in the park.
   Uşaqların gülüşü parkda əks-səda verir.

 

1. My sister's room is filled with posters.
   Bacımın otağı plakatlarla doludur.

 

1. This is the author's latest book.
   Bu, müəllifin sonuncu kitabıdır.

 

1. Their vacation photos are stunning.
   Onların tətil fotosu heyrətamizdir.

 

1. My aunt's smile is warm and inviting.
   Mənim əmimənin gülümsəməsi isti və dəvətkardır.

 

1. The teacher's dedication is admirable.
   Müəllimin sədaqəti tərifəlayiqdir.

 

1. His favorite restaurant is nearby.
   Onun sevimli restoranı yaxınlıqdadır.

 

1. The children's games promote teamwork.
   Uşaqların oyunları komanda işini təşviq edir.

 

1. My father's garden produces fresh vegetables.
   Mənim atamın bağı təzə tərəvəzlər istehsal edir.

 

1. This is my brother's favorite sport.
   Bu, qardaşımın sevimli idmanıdır.

 

1. Their friendship has stood the test of time.
   Onların dostluğu zamanın sınağını keçib.

 

1. My grandmother's wisdom is cherished.
   Mənim nənəmin hikməti qiymətləndirilir.

 

1. The teacher's encouragement boosts confidence.
   Müəllimin təşviqi inamı artırır.

 

1. His watch is a family heirloom.
   Onun saatı ailə mirasıdır.

 

1. The children's energy is contagious.
   Uşaqların enerjisi yoluxucudur.

 

1. My sister's art skills are impressive.
   Bacımın incəsənət bacarıqları təsir edicidir.

 

1. This is my friend's favorite restaurant.
   Bu, dostumun sevimli restoranıdır.

 

1. Their laughter fills the room with joy.
   Onların gülüşü otağı sevinc ilə doldurur.

 

1. My aunt's garden is a peaceful place.
   Mənim əmimənin bağı sakit bir yerdir.

 

1. The teacher's influence is profound.
   Müəllimin təsiri dərinlidir.

 

1. His phone is always on silent mode.
   Onun telefonu həmişə səssiz rejimdədir.

 

1. The children's creativity knows no bounds.
   Uşaqların yaradıcılığı sərhəd tanımır.

 

1. My grandmother's love is unconditional.
2. Mənim nənəmin sevgisi şərtsizdir.

 

1. This is my cousin's favorite game.
   Bu, əmimin oğlunun sevimli oyunudur.

 

1. Their family traditions are important to them.
   Onların ailə ənənələri onlar üçün vacibdir.

 

1. My father's stories are entertaining.
   Mənim atamın hekayələri əyləncəlidir.

 

1. The teacher's classroom is a welcoming environment.
   Müəllimin sinifi qonaqpərvər bir mühitdir.

 

1. His music playlist is diverse.
   Onun musiqi siyahısı müxtəlifdir.

 

1. The children's excitement is evident.
   Uşaqların həyəcanı görünür.

 

1. My sister's backpack is colorful.
   Bacımın çantası rəngarəngdir.

 

1. This is my friend's laptop.
   Bu, dostumun noutbukudur.

 

1. Their friendship is built on trust.
   Onların dostluğu inam üzərində qurulub.

 

1. My aunt's cooking is renowned.
   Mənim əmimənin yeməyi məşhurdur.

 

1. The teacher's advice is always helpful.
   Müəllimin məsləhəti həmişə kömək edir.

 

1. His favorite game is video games.
   Onun sevimli oyunu video oyunlardır.

 

1. The children's laughter brightens the day.
   Uşaqların gülüşü günü işıqlandırır.

 

1. My brother's favorite color is blue.
   Qardaşımın sevimli rəngi mavi dir.

 

1. This is the artist's signature piece.
   Bu, rəssamın imza parçasıdır.

 

1. Their family values kindness.
   Onların ailəsi mehribanlığı dəyərləndirir.

 

1. My father's tools are very useful.
2. Mənim atamın alətləri çox faydalıdır.

 

1. The teacher's encouragement inspires students.
   Müəllimin təşviqi tələbələri ruhlandırır.

 

1. His favorite drink is lemonade.
   Onun sevimli içkisi limonadadır.

 

1. The children's performance received praise.
   Uşaqların çıxışı tərif aldı.

 

1. My aunt's garden is a source of joy.
   Mənim əmimənin bağı sevinc mənbəyidir.

 

1. This is my friend's favorite book.
   Bu, dostumun sevimli kitabıdır.

 

1. Their dog's energy is boundless.
   Onların itin enerjisi sonsuzdur.

 

1. My sister's talent for music is remarkable.
   Bacımın musiqi qabiliyyəti qeyri-adi dir.

 

1. The teacher's methods are innovative.
   Müəllimin metodları yenilikçidir.

 

1. His favorite pastime is reading.
   Onun sevimli məşğuliyyəti oxumaqdır.

 

1. The children's enthusiasm is uplifting.
   Uşaqların həvəsi ruhlandırıcıdır.

 

1. My brother's collection of stamps is impressive.
   Qardaşımın marka kolleksiyası təsir edicidir.

 

1. This is the chef's secret recipe.
   Bu, aşpazın gizli reseptidir.

 

1. Their family's love is unconditional.
   Onların ailəsinin sevgisi şərtsizdir.

 

1. My grandmother's wisdom is timeless.
   Mənim nənəmin hikməti zamansızdır.

 

1. The teacher's support made a difference.
   Müəllimin dəstəyi fərq yaradır.