Qeyri müəyyən əvəzliklər ingilis dili
Qeyri-Müəyyən Əvəzliklər (Indefinite Pronouns) Qrammatika Mövzusu
Giriş
Qeyri-müəyyən əvəzliklər (indefinite pronouns), müəyyən bir şəxs, obyekt və ya vəziyyəti ifadə etmədən, ümumi şəkildə hər hansı bir şeyi təsvir etmək üçün istifadə olunan sözlərdir. Bu əvəzliklər, ətrafdakı əşyaları və ya insanları konkretləşdirmədən, daha geniş bir anlayış yaratmağa kömək edir. İngilis dilində qeyri-müəyyən əvəzliklər, müsbət, mənfi və sual cümlələrində geniş şəkildə istifadə olunur.
Bu yazıda, qeyri-müəyyən əvəzliklərin növləri, onların istifadəsi və müxtəlif cümlə nümunələri ilə ətraflı izah ediləcək.
1. Qeyri-Müəyyən Əvəzliklərin Növləri
Qeyri-müəyyən əvəzliklər bir neçə kateqoriyaya bölünə bilər:
1.1. Ümumi Qeyri-Müəyyən Əvəzliklər
Bu əvəzliklər, hər hansı bir insanı, obyekti və ya miqdarı ifadə edir:
- Some - bəziləri
- Any - hər hansı
- None - heç biri
- All - hamısı
- Both - hər ikisi
- Few - bir neçə
- Many - çox
1.2. Müəyyən Olunmayan İnsanlar
Bu əvəzliklər, qeyri-müəyyən insanlar üçün istifadə olunur:
- Someone - kimsə
- Anyone - hər kəs
- No one - heç kəs
- Everyone - hər kəs
1.3. Müəyyən Olunmayan Şeylər
Bu əvəzliklər, qeyri-müəyyən şeyləri təsvir edir:
- Something - bir şey
- Anything - hər şey
- Nothing - heç nə
- Everything - hər şey
2. "Some" və "Any" İstifadəsi
2.1. "Some" İstifadəsi
"Some" əvəzliyi müsbət cümlələrdə və təkliflərdə istifadə olunur.
Cümlə Nümunələri:
- English: I have some questions about the project.
Azerbaijani: Layihə haqqında bir neçə sualım var.
- English: There are some interesting articles in this magazine.
Azerbaijani: Bu jurnalda maraqlı məqalələr var. - English: Would you like some coffee?
- Azerbaijani: Siz bir az qəhvə istəyirsinizmi?
- English: We need some time to discuss this matter.
Azerbaijani: Bu məsələni müzakirə etmək üçün bir az vaxta ehtiyacımız var.
- English: She found some beautiful shells on the beach.
Azerbaijani: O, çimərlikdə gözəl qabıqlar tapdı.
2.2. "Any" İstifadəsi
"Any" əvəzliyi, mənfi cümlələrdə və sual cümlələrində istifadə olunur.
Cümlə Nümunələri:
- English: I don’t have any money.
Azerbaijani: Mənim heç bir pulum yoxdur.
- English: Are there any questions?
Azerbaijani: Hər hansı sual varmı?
- English: She didn’t see any mistakes in the report.
Azerbaijani: O, hesabatda heç bir səhv görmədi.
- English: Do you have any plans for the weekend?
Azerbaijani: Həftə sonu üçün hər hansı planınız var?
- English: There aren't any tickets left for the concert.
Azerbaijani: Konsert üçün heç bir bilet qalmayıb.
3. "Someone," "Anyone," "No one," "Everyone" İstifadəsi
3.1. "Someone" İstifadəsi
"Someone" qeyri-müəyyən bir insanı ifadə edir.
Cümlə Nümunələri:
- English: Someone is knocking at the door.
Azerbaijani: Kimsə qapını döyür.
- English: I need someone to help me with this task.
Azerbaijani: Mənə bu tapşırıqda kömək edəcək birisi lazımdır.
- English: Someone left their umbrella here.
Azerbaijani: Kimsə öz çətirini burada qoyub.
- English: I heard someone calling your name.
Azerbaijani: Sənin adını çağıran birisini eşitdim.
- English: Someone should take care of the kids.
Azerbaijani: Kimsə uşaqlara baxmalıdır.
3.2. "Anyone" İstifadəsi
"Anyone" qeyri-müəyyən bir şəxsi ifadə edir, ancaq sual və mənfi cümlələrdə daha çox istifadə olunur.
Cümlə Nümunələri:
- English: Is anyone at home?
Azerbaijani: Evdə kimsə var?
- English: I don’t know anyone in this city.
Azerbaijani: Mən bu şəhərdə heç kəsi tanımıram.
- English: Can anyone help me with my homework?
Azerbaijani: Kimsə mənə ev tapşırığında kömək edə bilərmi?
- English: Does anyone have a pen I can borrow?
Azerbaijani: Kimsədə mənə borc verə biləcəyi bir qələm varmı?
- English: I didn’t see anyone at the park today.
Azerbaijani: Bu gün parkda heç kəsi görmədim.
3.3. "No one" İstifadəsi
"No one" heç kəsi ifadə edir.
Cümlə Nümunələri:
- English: No one knows the answer to that question.
Azerbaijani: Heç kəs bu suala cavab bilmir.
- English: No one is allowed to enter without permission.
Azerbaijani: İcazəsiz içəri girmək heç kəsə icazə verilmir.
- English: I saw no one at the meeting yesterday.
Azerbaijani: Dünənki iclasda heç kəsi görmədim.
- English: No one understands what you mean.
Azerbaijani: Heç kəs sənin nə demək istədiyini başa düşmür.
- English: No one likes being left out.
Azerbaijani: Heç kəs kənarda qalmağı sevmir.
3.4. "Everyone" İstifadəsi
"Everyone" hər kəsi ifadə edir.
Cümlə Nümunələri:
- English: Everyone enjoyed the party last night.
Azerbaijani: Hər kəs dünənki partiyadan zövq aldı.
- English: Everyone is invited to the wedding.
Azerbaijani: Hər kəs toy dəvətlidir.
- English: Everyone needs to do their part.
Azerbaijani: Hər kəs öz rolunu oynamalıdır.
- English: Everyone has their own opinion.
Azerbaijani: Hər kəsin öz fikri var.
- English: Everyone was surprised by the news.
Azerbaijani: Hər kəs bu xəbərlə təəccübləndi.
4. "Something," "Anything," "Nothing," "Everything" İstifadəsi
4.1. "Something" İstifadəsi
"Something" qeyri-müəyyən bir şeyi ifadə edir.
Cümlə Nümunələri:
- English: I need something to drink.
Azerbaijani: Mənə içmək üçün bir şey lazımdır.
- English: There is something interesting on TV tonight.
Azerbaijani: Bu gecə televiziyada maraqlı bir şey var.
- English: Can you tell me something about yourself?
Azerbaijani: Mənə özünüz haqqında bir şey deyə bilərsinizmi?
- English: Something smells good in the kitchen.
Azerbaijani: Mətbəxdə bir şey yaxşı qoxuyur.
- English: I saw something unusual in the sky.
Azerbaijani: Göydə qeyri-adi bir şey gördüm.
4.2. "Anything" İstifadəsi
"Anything" qeyri-müəyyən bir şeyi ifadə edir, adətən sual və mənfi cümlələrdə istifadə olunur.
Cümlə Nümunələri:
- English: Is there anything I can do to help?
Azerbaijani: Kömək etmək üçün edə biləcəyim bir şey varmı?
- English: I didn’t see anything unusual today.
Azerbaijani: Bu gün qeyri-adi bir şey görmədim.
- English: Do you have anything to add?
Azerbaijani: Əlavə edəcəyiniz bir şey varmı?
- English: If you need anything, just let me know.
Azerbaijani: Əgər bir şeyə ehtiyacınız varsa, sadəcə mənə bildirin.
- English: I can’t find anything in this mess.
Azerbaijani: Bu qarışıqlıqda heç bir şey tapa bilmirəm.
4.3. "Nothing" İstifadəsi
"Nothing" heç bir şeyi ifadə edir.
Cümlə Nümunələri:
- English: I have nothing to wear to the party.
Azerbaijani: Partiyaya geyinmək üçün heç bir şeyim yoxdur.
- English: There is nothing wrong with your plan.
Azerbaijani: Sizin planınızda heç bir problem yoxdur.
- English: I did nothing all day.
Azerbaijani: Bütün gün heç nə etmədim.
- English: Nothing is impossible if you try hard enough.
Azerbaijani: Əgər kifayət qədər çalışsan, heç nə mümkünsüz deyil.
- English: He knows nothing about the situation.
Azerbaijani: O, vəziyyət haqqında heç nə bilmir.
4.4. "Everything" İstifadəsi
"Everything" hər şeyi ifadə edir.
Cümlə Nümunələri:
- English: Everything will be fine in the end.
Azerbaijani: Nəticədə hər şey yaxşı olacaq.
- English: I forgot everything I studied for the exam.
Azerbaijani: İmtahan üçün öyrəndiyim hər şeyi unuttum.
- English: Everything is ready for the event.
Azerbaijani: Hadisə üçün hər şey hazırdır.
- English: She wants to try everything on the menu.
Azerbaijani: O, menyudakı hər şeyi sınamaq istəyir.
- English: Everything happens for a reason.
Azerbaijani: Hər şeyin bir səbəbi var.
5. Nəticə
Qeyri-müəyyən əvəzliklər, dilin daha təsirli istifadəsini təmin edir. Onlar müsbət, mənfi və sual cümlələrində geniş şəkildə istifadə olunur. Bu əvəzliklərin doğru istifadəsi, dil öyrənənlərin və istifadəçilərin daha səlis və anlaşıqlı ünsiyyət qurmasına kömək edir.
Bu yazıda təqdim olunan nümunələr, qeyri-müəyyən əvəzliklərin istifadəsini öyrənmək istəyənlər üçün faydalı olacaq. Bu əvəzliklərin istifadəsi ilə bağlı daha dərin biliklər əldə etmək üçün daha çox praktikada olmaq vacibdir.
