Possessive case qaydasi 

 

Yiyəlik Hal (Possessive Case)

Yiyəlik hal, bir şeyin bir insana və ya şeyə məxsus olduğunu göstərən qrammatik bir vəziyyətdir. Bu hal dilin əsas hissələrindən biridir, çünki insanlar arasında əlaqələri və mülkiyyəti ifadə etməyə imkan tanıyır. Yiyəlik hal, mülkiyyətin kimdə olduğunu, nəyə aid olduğunu göstərir.

Yiyəlik Halın ( Possessive case) Quruluşu

İngilis Dilində Yiyəlik Halın Quruluşu

İngilis dilində yiyəlik hal, adətən "’s" şəkilçisi ilə formalaşır. Əgər ad bir neçə şəxsi ehtiva edirsə, "-s" şəkilçisi yalnız sonuncu şəxsin adına əlavə olunur. Əgər ad "s" ilə bitirsə, onun əvvəlində yalnız bir apostrof qoyulur.

Məsələn:

• John's book (Conun kitabı)
• The girls' dresses (Qızların paltarları)
• James' car (Ceymsin maşını)

Yiyəlik hal ( Possessive case), adın önünə "of" prepozisiyasını da istifadə edərək formalaşdıra bilərik:

• The cover of the book (Kitabın üzlüyü)

Azərbaycan Dilində Yiyəlik Halın Quruluşu

Azərbaycan dilində yiyəlik hal, isimlərin sonuna uyğun şəkilçilərin əlavə olunması ilə formalaşır. Yiyəlik halın şəkilçiləri, mülkiyyətin kimdə olduğunu göstərir.

Məsələn:

• Ali-nin kitabı (Ali’nin kitabı)
• Məryəm-in paltarı (Məryəm’in paltarı)
• Uşaq-lar-ın oyuncaq-ları (Uşaqların oyuncaqları)

Yiyəlik hal ( Possessive case) , eyni zamanda "nın", "nin", "un" və "in" şəkilçiləri ilə də göstərilir.

Yiyəlik Halın ( Possessive case) İstifadəsi

Yiyəlik halın istifadəsi genişdir. Aşağıda yiyəlik halın necə istifadə olunduğunu izah edən nümunələr təqdim olunur:

1. Mülkiyyəti Göstərmək

Yiyəlik hal, bir insanın və ya şeyin bir şeyi mülkiyyətini ifadə edir.

Possessive case​ Nümunələr:

• Bu, mənim evimdir.
  This is my house.

 

• Sənin qardaşın yaxşı rəssamdır.
  Your brother is a good artist.

 

• Onun maşını qırmızı rəngdədir.
  His car is red.

2. Şəxsi İfadələr

Yiyəlik hal, şəxsiyyətin və ya insanların öz aralarındakı münasibətlərin ifadəsində də istifadə olunur.

Possessive case Nümunələr:

• Bu, Səmranın atasıdır.
  This is Samra's father.

 

• Onların evləri çox gözəldir.
  Their houses are very beautiful.

 

• Bizim kitablar məktəbdədir.
  Our books are at school.

3. Əşyaların Mülkiyyəti

Bir şeyin bir şeyə aid olduğunu ifadə etmək üçün də yiyəlik hal istifadə edilir.

Possessive case Nümunələr:

• Bu, pəncərənin şüşəsidir.
  This is the glass of the window.

 

• Qapının açarı haradadır?
  Where is the key of the door?

 

• Meyvə səbətinin içi doludur.
  The basket of fruits is full.

4. İnsanların Öz Aralarındakı Münasibətlər

Yiyəlik hal, insanların arasındakı münasibətləri ifadə etmək üçün də istifadə olunur.

Possessive case Nümunələr:

• Elmin dostu məktəbdədir.
  Elmir's friend is at school.

 

• Qızların yarışması gəlir.
  The girls' competition is coming.

 

• Böyük qardaşımın işi var.
  My elder brother has work.

 

Possessive Case Müxtəlif Cümlə Nümunələri

Aşağıda fərqli cümlə nümunələri təqdim olunur ki, bunlar yiyəlik halın necə istifadə edildiyini aydın şəkildə göstərir.

1. Mənim pişiyim çox oynaqdır.
   My cat is very playful.

 

1. Sənin telefonun haradadır?
   Where is your phone?

 

1. Onların avtomobili sındı.
   Their car broke down.

 

1. Məryəm-in musiqisi çox gözəldir.
   Maryam's music is very beautiful.

 

1. Ali-nin dostları çox mehribandır.
   Ali's friends are very kind.

Yiyəlik Halın Növləri

Yiyəlik hal iki cür olur: müsbət (olumlu) və mənfi (olumsuz).

Müsbət Yiyəlik Hal

Müsbət yiyəlik hal mülkiyyəti ifadə edir.

Possessive case​ Nümunələr:

• Bu, Anar-in maşınıdır.
  This is Anar's car.

 

• Bizim evimiz gözəl mənzərəyə malikdir.
  Our house has a beautiful view.

Mənfi Yiyəlik Hal

Mənfi yiyəlik hal isə mülkiyyətin olmamasını ifadə edir.

Possessive case​ Nümunələr:

• Bu, onun kitabı deyil.
  This is not his book.

 

• Mənim qızımın oyuncaqları yoxdur.
  My daughter does not have toys.

Possessive case​ Sual Cümlələri

Yiyəlik hal sual cümlələrində də istifadə olunur. Bu zaman mülkiyyətin kimdə olduğunu soruşuruq.

Possessive case​ Nümunələr:

• Bu, kim-in kitabıdır?
  Whose book is this?

 

• Onların avadanlıqları hardadır?
  Where are their equipment?

 

• Sənin dostun kimdir?
  Who is your friend?

 

Yiyəlik Halın Tətbiqi

Yiyəlik hal gündəlik ünsiyyətdə, yazılı və şifahi danışıqda geniş istifadə olunur. İnsanların münasibətlərini, mülkiyyəti və şəxsi vəziyyətlərini ifadə etmək üçün vacibdir. Aşağıda yiyəlik halın necə istifadə olunduğunu daha ətraflı izah edən bəzi cümlələr təqdim olunur.

1. Anar-in yeni telefonu var.
   Anar has a new phone.

 

1. O, dostunun adını unutdu.
2. He forgot his friend's name.

 

1. Bizim evin həyəti çox genişdir.
   Our yard is very spacious.

 

1. Məryəm-in paltarları çox gözəldir.
   Maryam's dresses are very beautiful.

 

1. Bu, onun cədvəlidir.
   This is his schedule.

 

Zaman Zərfləri ilə Yiyəlik Hal ( Possessive case)

Yiyəlik halın istifadəsi zamanı zərfləri ilə birlikdə daha da zənginləşir. Zaman zərfləri, hadisənin baş verdiyi zamanı göstərir. Aşağıda Azərbaycan və ingilis dilində bir neçə zaman zərfi təqdim edilir:

Zaman Zərfləri:

• Hər gün – Every day
• Bu gün – Today
• Bu həftə – This week
• Gecə – At night
• Sabah – Tomorrow
• Keçən həftə – Last week

Cümlələrdə Zaman Zərflərinin İstifadəsi

1. Mənim dostum hər gün burada olur.
   My friend is here every day.

 

1. Onun kitabı bu gün gələcək.
   His book will arrive today.

 

1. Bizim partimiz bu həftədir.
   Our party is this week.

 

1. Onların paltarı gecə yuyulacaq.
   Their dress will be washed at night.

 

1. Sənin evin keçən həftə satıldı.
2. Your house was sold last week.

Nəticə

Yiyəlik hal, dilin əsas hissələrindən biridir və mülkiyyətin ifadə olunmasında əhəmiyyətli rol oynayır. Bu, insanlara, obyektlərə və onların arasındakı əlaqələrə aydınlıq gətirir. İngilis və Azərbaycan dillərindəki formalaşma və istifadə qaydaları, dil öyrənənlər üçün əhəmiyyətlidir. Müxtəlif nümunələr və zaman zərfləri ilə birlikdə, yiyəlik halın düzgün istifadəsi ünsiyyət bacarıqlarını inkişaf etdirir və dilin zənginliyini artırır.

 

Possessive case qaydasina aid cümlə nümunələri 

·  The children's playtime is important.
Uşaqların oyun vaxtı vacibdir.

·  My grandmother's stories are fascinating.
Mənim nənəmin hekayələri maraqlıdır.

·  This is our neighbor's garden.
Bu, qonşumuzun bağıdır.

·  Their homework is due tomorrow.
Onların ev tapşırığı sabah verilməlidir.

·  My sister's dress is pretty.
Bacımın paltarı gözəldir.

·  The teacher's explanation helped me.
Müəllimin izahı mənə kömək etdi.

·  His book collection is impressive.
Onun kitab kolleksiyası təsir edicidir.

·  The children's festival was fun.
Uşaqların festivalı əyləncəli idi.

·  My uncle's job is interesting.
Mənim əmimin işi maraqlıdır.

·  This is the librarian's desk.
Bu, kitabxanaçının masasındadır.

·  Her coat is very warm.
Onun paltoyu çox istilik verir.

·  My friend's birthday is next week.
Dostumun doğum günü gələn həftədir.

·  Their pets are well taken care of.
Onların ev heyvanlarına yaxşı baxılır.

·  The artist's work is amazing.
Rəssamın işi heyrətamizdir.

·  My mother's advice is valuable.
Mənim anamın məsləhəti dəyərlidir.

·  This is my brother's bike.
Bu, qardaşımın velosipedidir.

·  The children's game was exciting.
Uşaqların oyunu həyəcanlı idi.

·  My father's birthday party was wonderful.
Mənim atamın doğum günü partisi möhtəşəm idi.

·  This is my cousin's new dress.
Bu, əmimin oğlunun yeni paltarıdır.

·  Their friendship is strong.
Onların dostluğu güclüdür.

·  Her painting won an award.
Onun rəsmi mükafat qazandı.

·  My grandmother's quilt is warm.
Mənim nənəmin yastığı istilik verir.

·  This is the dentist's office.
Bu, diş həkiminin kabinetidir.

·  His performance was outstanding.
Onun çıxışı mükəmməl idi.

·  The children's laughter fills the air.
Uşaqların gülüşü havanı doldurur.

·  My uncle's car is very fast.
Mənim əmimin avtomobili çox sürətlidir.

·  This is our friend's house.
Bu, bizim dostumuzun evidir.

·  Their vacation was enjoyable.
Onların tətili xoş idi.

·  My sister's room is tidy.
Bacımın otağı səliqəlidir.

·  The teacher's desk is organized.
Müəllimin masası səliqəlidir.

·  His favorite sport is basketball.
Onun sevimli idmanı basketboldur.

·  The children's story was captivating.
Uşaqların hekayəsi cəlbedicidir.

·  My father's garden is full of flowers.
Mənim atamın bağı gül ilə doludur.

·  This is my friend's laptop.
Bu, dostumun noutbukudur.

·  Their kindness is appreciated.
Onların mehribanlığı dəyərləndirilir.

·  Her smile makes me happy.
Onun gülümsəməsi məni xoşbəxt edir.

·  My brother's achievements are commendable.
Qardaşımın nailiyyətləri tərifəlayiqdir.

·  This is the doctor's appointment.
Bu, həkimin görüşüdür.

·  His room is always messy.
Onun otağı həmişə qarışıqdı.

·  The children's eyes sparkled with joy.
Uşaqların gözləri sevincdən parlayır.

·  My grandmother's advice is wise.
Mənim nənəmin məsləhəti müdrikdir.

·  This is my sister's favorite toy.
Bu, bacımın sevimli oyuncağıdır.

·  Their teamwork is impressive.
Onların komandası təsir edicidir.

·  My uncle's stories are entertaining.
Mənim əmimin hekayələri əyləncəlidir.

·  The teacher's patience is admirable.
Müəllimin səbridir tərifəlayiqdir.

·  His room is decorated nicely.
Onun otağı gözəl bəzədilib.

·  The children's creativity is inspiring.
Uşaqların yaradıcılığı ilhamvericidir.

·  My friend's family is very welcoming.
Dostumun ailəsi çox qonaqpərvərdir.

·  This is the chef's special dish.
Bu, aşpazın xüsusi yeməyidir.

·  Her laughter is contagious.
Onun gülüşü yoluxucudur.

·  My brother's favorite subject is math.
Qardaşımın sevimli fənni riyaziyyatdır.

·  The children's game was fun to watch.
Uşaqların oyunu izləmək əyləncəli idi.

·  My father's office is on the second floor.
Mənim atamın ofisi ikinci mərtəbədədir.

·  This is my sister's diary.
Bu, bacımın gündəliyidir.

·  Their vacation plans are exciting.
Onların tətil planları həyəcan vericidir.

·  My aunt's cooking is famous.
Mənim əmimənin yeməyi məşhurdur.

·  The teacher's feedback was helpful.
Müəllimin rəyı kömək etdi.

·  His shoes are too small.
Onun ayaqqabıları çox kiçikdir.

·  The children's costumes were colorful.
Uşaqların kostyumları rəngarəng idi.

·  My cousin's birthday party was a blast.
Mənim əmimin oğlunun doğum günü partisi əyləncəli idi.

·  This is my neighbor's cat.
Bu, qonşumun pişiyidir.

·  Their garden is well-maintained.
Onların bağı yaxşı baxılır.

·  My sister's friends are visiting today.
Bacımın dostları bu gün gəlir.

·  The teacher's lesson was informative.
Müəllimin dərsi məlumatlandırıcı idi.

·  His favorite movie is playing on TV.
Onun sevimli filmi televizorda oynayır.

·  The children's playground is closed.
Uşaqların oyun sahəsi bağlıdır.

·  My grandmother's cookies are the best.
Mənim nənəmin peçenyeləri ən yaxşıdır.

·  This is the artist's studio.
Bu, rəssamın studiyasıdır.

·  Her bag is heavy.
Onun çantası ağırdır.

·  My brother's video game is fun.
Qardaşımın video oyunu əyləncəlidir.

·  The children's performance was outstanding.
Uşaqların çıxışı mükəmməl idi.

·  My aunt's garden is full of vegetables.
Mənim əmimənin bağı tərəvəzlə doludur.

·  This is my friend's cat.
Bu, dostumun pişiyidir.

·  Their trip was unforgettable.
Onların səyahəti unudulmaz oldu.

·  My sister's favorite game is chess.
Bacımın sevimli oyunu şahmatdır.

·  The teacher's rules are fair.
Müəllimin qaydaları ədalətlidir.

·  His handwriting is neat.
Onun əl yazısı səliqəlidir.

·  The children's books are on the shelf.
Uşaqların kitabları rafdadır.

·  My father's car is always clean.
Mənim atamın avtomobili həmişə təmizdir.

·  This is my brother's new phone.
Bu, qardaşımın yeni telefonudur.

·  Their family is very close.
Onların ailəsi çox yaxın bir ailədir.

·  My aunt's stories are captivating.
Mənim əmimənin hekayələri cəlbedicidir.

·  The teacher's desk is always organized.
Müəllimin masası həmişə səliqəlidir.

·  His bike is parked outside.
Onun velosipedi çöldə parklıdır.

·  The children's toys are in the living room.
Uşaqların oyuncaqları otagda yerləşir.

·  My sister's shoes are stylish.
Bacımın ayaqqabıları dəbdəbəlidir.

·  This is the musician's guitar.
Bu, musiqiçinin gitaraıdır.

·  Their home is cozy.
Onların evi rahatdır.

·  My father's watch is broken.
Mənim atamın saatı pozulub.

·  The children's excitement is palpable.
Uşaqların həyəcanı hiss olunur.

·  My grandmother's garden is filled with flowers.
Mənim nənəmin bağı güllərlə doludur.

·  This is my friend's scarf.
Bu, dostumun şalıdır.

·  Their homework was completed on time.
Onların ev tapşırığı vaxtında tamamlandı.

·  My brother's friends are visiting us.
Qardaşımın dostları bizi ziyarət edir.

·  The teacher's advice was valuable.
Müəllimin məsləhəti dəyərlidir.

·  His favorite hobby is painting.
Onun sevimli hobbi rəsm çəkməkdir.

·  The children's laughter can be heard from afar.
Uşaqların gülüşü uzaqdan eşidilir.

·  My sister's painting won an award.
Bacımın rəsmi mükafat qazandı.

·  This is my uncle's workshop.
Bu, əmimin atelyesidir.

·  Their team is very competitive.
Onların komandası çox rəqabətcildir.