İngilis dili danışıq qəlibləri 

Unless / Provided / Supposing / As Long As etc.

► Unless (mədikcə, madıqca) nə deməkdir?

Təsdiq cümlələr içində istifadə olunur və inkar məna verir. Verdiği inkar məna if + inkar'a bərabərdir. 

Unless cümlələr

• I won't come unless they come. (Onlar gəlmədikcə gəlməyəcəm.)

• You will stay in my room unless the hotel manager discovers it. (Otel müdürü xəbəri olmazsa otağımda qala bilərsən.)

• Punish them unless they apologize for their fault. (Səhvlərinə görə üzr istəməzlərsə cəzalandırın onları.)

• Unless you are to tired let's go for a walk at the park. (Çox yorğun deyilsənsə parkta gəzintiyə çıxaq.)

• I wouldn't take a pill unless I had a headache. (Başım ağrımadıqca dərman atmıram.)

 Unless xəyalı vəziyyətləri ifadə edən if əvəzinə istifadə oluna bilməz. 

Everybody could like him more if he didn't speak so much. (Bu qədər çox danışmasa hərkəs onu daha çox sevər.)

Bu cümlədə if he didn't speak so much yerine unless he spoke so much deyə bilmərik.

- They would understand the lesson if they weren't so noisy. (Əgər bu qədər çox səs çıxartmasalardı dərsi başa düşərlərdi.)

Bu cümlədə if they weren't so noisy yerinə unless they were so noisy deyə bilmərik.

► suppose / supposing (fərz edək ki )

- Suppose /supposing you lost your money, what would you tell your parents?  Fərz edək ki pulunu itirdin , valideynlərinə nə deyərdin?)

► provided / providing ( … şərtiylə )

• You can borrow any book from my library provided / providing you return it on time. (vaxtında geri qaytarmaq şərtiylə, kitabxanamdan istədiyin kitabı ala bilərsən.)
• They can listen to music provided / providing they disturb nobody. (Heçkimi narahat etməmək şərtiylə musiqiyə qulaq asa bilərlər.)

► on condition that ( … şərtiylə )

• I'll fix your car on condition that you wash mine. (Mənimkini yuman şərtiylə maşınını təmir edərəm.)
• We'll set their prisoners free on condition that they set our prisoners free. (Onlar bizim əsirlərimiz azadlığa buraxmaları şərtiylə, bizdə onların əsirlərini buraxarıq.)

► as long as ( …dığı müddətcə )

As long as cümlələr

• You can share my room as long as you share the rent too. (Kiraya ortaq olduğun müddətcə otağımı bölüşə bilərəm.)
• As long as they promise not to give any harm, the children can play in my garden. (Zərər verməməyə söz verdikləri müddətcə bağçamda oynaya bilərlər.)

► other wise ( əks təqdirdə )

• We must hurry; otherwise we'll miss the rain. (Tələsməliyik; əks təqdirdə  qatara çatmayacağız.)
• Her family wants to live in Istanbul; otherwise he wouldn't stay there. (Ailəsi İstanbul'da yaşamaq istıyir; yoksa  o orada qalmazdı.)
• My father paid all my expenses; otherwise, I couldn't have had university education. (Bütün xərclərimi atam ödədi; əks halda universitet təhsili ala bilməzdim.)

► if it weren't for ( olmasaydı )

If ‘li cümlələrin  ikinci tipi kimi cümlə quruluşu vardır.

- If it weren't for your help, I would be unemployed now. (Sənin köməyin olmasaydı  indi işsiz olacaqdım.)

- If it weren't for my English teacher, I wouldn't be a teacher now. (Əgər ingilis dili müəllimim olmasaydı, indi bir müəllim olmazdım.)

Bu qəlibin keçmiş zaman forması; if it hadn't been for'dur və  if'li cümlələrin  üçüncü tipi kimi cümlə quruluşu vardır. 

If it hadn't been for your help, I wouldn't have found a job. Sənin köməyin olmasaydı iş tapa bilməyəcəkdim.

- İf it hadn't been for the taxi driver, I would have been late. (Taksi sürücüs olmasaydı gec qalacaqdım.)

► but for ( olmasaydı )

Hem if it weren't for hem de if it hadn't for yerinə istifadə olunur. 

- But for your help, I would be unemployed now. (Sənin köməyin olmasaydı indi işsiz olacaqdım.)

- But for the taxi driver, I would have been late. (Taksi sürücüsü olmasaydı gec qalacaqdım.)